آیا می‌دانستید تخمه ژاپنی در اصل محصول دماوند است؟
از شهر دماوند ، جاده فیروزکوه را به سمت غرب که بروید پس از نیم ساعت به روستای جابان از توابع دهستان ابرشیوه می‌رسید. جابان با وجود شهرت زیادی که دارد غالبا بین مردم ناشناخته است و کلمه جابان بیشتر به دلیل تخم جابانی مشهور شده تا خود روستا.
تخمه ژاپنی یا تخمه جابانی
البته شاید از خودتان بپرسید تخم جابانی چیست؟ تخم ژاپنی در اصل همان تخمه جابانی ست که به اشتباه، لفظ آن به مرور زمان در بین مردم بدین گونه تغییر کرده‌است.
روستای جابان در شمال شرق تهران و دقیقاً در ۷۵ کیلومتری جاده فیروزکوه-تهران قرار داد. از جمله جاذبه‌های گردشگری جابان می‌توان به رود هفت چشمه ، کوه زرین کوه و تخت شاه اشاره کرد.
ریشه کلمه جابان
اما در مورد معنی کلمه جابان روایت مختلفی وجود دارد از جمله اینکه جابان از دو واژه جا به معنی مکان و بان به معنی نگهبان تشکیل شده و به این دلیل به منطقه جابان می‌گفتند که مردمانشان نگهبان منطقه بودند.
البته روایتی دیگر می‌گوید که در میان کردها طایفه بزرگی بود که به نام جابان، کابان، گاوان، گوپان، جاوان، جافان و جاف در تاریخ از آن یاد می‌شده، رد این اسم‌ها را می‌توان در کتاب تاریخی ابن اثیر ، عماد ، سفرنامه ابن بطوطه و مرج الذهب مسعودی گرفت.
گوپان نیز از دو بخش تشکیل شده گو به معنی پهلوان و پان به معنی پرونده. گوپانی‌ها همیشه در حکومت‌های ایران صاحب منصب بودند تا اینکه اعراب به ایران حمله کردند و زبان فارسی دست خوش تغییراتی شد بدین ترتیب گوپان به جابان تغییر کرد.
اما گفته می‌شود بنابر دلایلی کریم خان زند این طایفه را به این منطقه کوچ می‌دهد و آنها اسم این روستا را جابان می‌گذارند.
محصولات کشاورزی جابان
اما جابانی‌ها امروزه اغلب باغ‌دار و کشاورز هستند و در باغ‌های خود میوه‌هایی چون هلو، سیب، گلابی و آلو پرورش می‌دهند و به همراه باغدارهای روستاهای اطراف بخش قابل توجهی از میوه‌های تهران نشین‌ها را تامین می‌کنند.
در بین محصولاتی که در این روستا کشت می‌شود نوعی هندوانه وجود دارد که اتفاقا قابل خوردن نیست ، بنابراین از مدت‌ها پیش باغدارهای جابانی تخم‌های این هندوانه‌‌ها را جدا به عنوان محصولی محبوب به بازار عرضه می‌کنند.
این تخم‌ها همانگونه که در بالا ذکر شد در ابتدا به اسم محل کشت خود یعنی تخمه جابانی مشهور شد، اما از آنجایی که در فارسی لهجه تهرانی بعضاً «الف» بین کلمات به حرف «و» تغییر می‌کند جابان به جابون و نهایتاً به ژاپن تغییر کرد و بدین ترتیب این آجیل محبوب ما ایران‌ها نامی خارجی به خود گرفت و کمتری کسی می‌داند که اصالت آن از روستایی در نزدیکی تهران است نه از روستاهای ژاپن.
دیدگاه